Sprawdź, za co i kiedy możesz stracić prawo jazdy
Kary dla kierowców kojarzą się przede wszystkim z mandatami, jednak dużą poważniejszą sankcją za przewinienia jest odebranie prawa jazdy na czas określony. Dotkliwsza od niego jest tylko dożywotnia konfiskata dokumentu uprawniającego do kierowania autem. Prowadzenie pojazdu mechanicznego pod wpływem alkoholu, brawurowa jazda czy wjechanie na skrzyżowanie na czerwonym świetle – to tylko nieliczne z przewinień, które mogą przyczynić się do utraty prawa jazdy lub jego czasowej konfiskaty.
Utrata prawa jazdy
Przepisy dokładnie precyzują, za jakie przewinienia i przestępstwa drogowe grozi czasowe lub dożywotnie zabranie prawa jazdy. W przypadku okresowego pozbawienia uprawnień do jazdy samochodem są to najczęściej takie wykroczenia, jak:
- włączenie się do ruchu drogowego pod wpływem alkoholu lub środków odurzających,
- wjechanie na skrzyżowanie na czerwonym świetle,
- brawurowa jazda lub ucieczka przed Policją,
- przekroczenie prędkości o 50 km/h na obszarze zabudowanym,
- przewożenie zbyt wielu osób w stosunku do ich maksymalnej liczby, zależnie od modelu auta,
- przekroczenie dopuszczalnego limitu 24 punktów karnych (20 w przypadku kierowców w pierwszym roku po uzyskaniu “prawka”).
Główne przyczyny dożywotniej utraty prawa jazdy to:
- prowadzenie pojazdu mechanicznego mimo wcześniejszego orzeczenia o jego zakazie lub decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania,
- spowodowanie wypadku ze skutkiem śmiertelnym lub rannymi, gdy jest się pod wpływem narkotyków lub alkoholu,
- spowodowanie wypadku i nieudzielenie pomocy poszkodowanym,
- spowodowanie katastrofy w ruchu lądowym,
- ponowna jazda w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających.
Obecnie bardzo poważnym problemem jest niestety dość duży udział w ruchu drogowym kierowców znajdujących się pod wpływem alkoholu. Pamiętaj, że dopuszczalna w Polsce jego zawartość w wydychanym powietrzu wynosi maksymalnie 0,2 promila, co absolutnie wyklucza prowadzenie nawet po jednym piwie.
Przewinienie a przestępstwo drogowe
O tym, czy prawo jazdy zostanie zabrane decyduje sąd lub starosta. Zatrzymuje je oczywiście policjant. W trakcie tego procesu należy bezwzględnie pamiętać o tym, aby wziąć od niego pokwitowanie zatrzymania dokumentu. Jeśli jego przyczyną jest to, że straciło ono ważność, jest zniszczone lub istnieje podejrzenie, że mogło zostać sfałszowane, wówczas takie pokwitowanie jest ważne przez siedem dni. To czas, który ustawodawca daje nam na załatwienie formalności w wydziale komunikacji.
Jeśli jednak przyczyną utraty dokumentu było wykroczenie drogowe, wówczas sprawa nieco się komplikuje. W tym przypadku w grę wchodzi już orzeczenie sądu rejonowego na podstawie którego będzie wiadomo, czy i na jak długo kierowca utraci uprawnienia do prowadzenia samochodu. Jeśli przyczyną takiego działania sądu jest przestępstwo drogowe, wówczas okres na który traci się prawo jazdy wynosi od roku, do nawet 10 lat. Zdarza się także, że sąd uzna, że nie będziemy mieli możliwości na to, aby kiedykolwiek usiąść za kierownicą.
Co grozi za prowadzenie pojazdów mechanicznych pomimo zakazu?
Po zatrzymaniu prawa jazdy zakaz dotyczy prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Nie wolno pod żadnym pozorem siadać za kółko, gdyż mogą się wówczas pojawić jeszcze surowsze konsekwencje. To np. wydłużenie okresu odebrania uprawnień albo dożywotnie ich zabranie.
Jeśli zostaniesz złapany na kierowaniu autem mimo zatrzymania prawa jazdy, popełnisz kolejne wykroczenie. Jego konsekwencją będzie zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na następne 3 miesiące. Po tej sankcji następne zatrzymanie za kółkiem zostanie zakwalifikowane jako przestępstwo i spowoduje dożywotne cofnięcie uprawnień kierowcy. Dla wielokrotnych recydywistów, przewidziano nawet karę pozbawienia wolności.
Zabrali Ci prawko za promile? Zamontuj blokadę alkoholową, aby je odzyskać
Według statystyk w Polsce odebrane prawo jazdy to zazwyczaj skutek przekraczania prędkości (od niedawna przepis o jego zatrzymaniu za przekroczenie o 50 km/h obowiązuje w terenie zabudowanym i niezabudowanym). Niestety zaraz po nim do najczęstszych przyczyn zatrzymania przysłowiowego prawka zalicza się jazda po spożyciu alkoholu, w tym w stanie nietrzeźwości. To oczywiście niedopuszczalne, ale jeśli już zdarzy się nam to wykroczenie, wówczas po decyzji odpowiednich organów możemy starać się o tzw. blokadę alkoholową wymuszającą badanie trzeźwości kierowcy. Ta sprawia, że uruchomienie silnika jest możliwe w przypadku wskazania trzeźwości prowadzącego.
Odebranie prawa jazdy za punkty
Kolejną sytuacją, której konsekwencją jest odbieranie prawa jazdy, to przekroczenie liczby punktów karnych za wykroczenia drogowe. W ostatnim czasie mocno zmieniły się przepisy, dotyczące ich przedawnienia. Od 17 września 2022 po naliczeniu pozostają ważne przez dwa lata, a nie, jak do tej pory, rok. Co istotne, teraz czas ten liczony jest dopiero od momentu opłacenia mandatu. Do tego pojawiło się pojęcie recydywy – ponowne popełnienie tego samego wykroczenia w okresie 24 miesięcy może skutkować podwójną wysokością mandatu. Jest to istotna informacja dla wszystkich, którym zdarza się prowadzić pojazd zbyt szybko czy zapomnieć włączenia świateł w pojeździe w ciągu dnia.
Kiedy można stracić prawo jazdy za punkty? Najwyższa dopuszczalna ich ilość to obecnie 24 w przypadku osób, które uzyskały uprawnienia przynajmniej rok przed ich przyznaniem. Młody kierowca prowadzący samochód, czyli taki, który otrzymał dokument stosunkowo niedawno (poniżej 12 miesięcy), może ich mieć na koncie maksymalnie 20. W przypadku nieprzekroczenia tego limit, oczywiście brak jest prawnych możliwości ku temu, aby policjanci zabrali prawo jazdy.
Najwięcej punktów karnych możesz “zdobyć” m.in. za takie przewinienia na drodze, jak:
- jazda nieoświetlonym samochodem,
- przekroczenie prędkości – kara może być naliczona automatycznie, jeśli wykroczenie zarejestruje fotoradar lub urządzenie do odcinkowego pomiaru szybkości,
- wymuszenie pierwszeństwa lub nieustąpienie go pieszym,
- przejazd na czerwonym świetle,
- spowodowanie kolizji drogowej.
Dodatkowo pamiętaj, że jazda po zabraniu prawa jazdy również jest wykroczeniem i może skutkować odebraniem uprawnień do kierowania na dłuższy okres.